Jak wygląda prawidłowa ergonomia stanowiska pracy?

Czy zastanawiałeś się, jak duży wpływ na Twoje zdrowie i efektywność ma odpowiednio urządzone miejsce pracy? A może Twoi pracownicy narzekają na bóle pleców, zmęczenie lub spadek koncentracji?

Koniecznie sprawdź, czy nie wynika to z nieergonomicznego stanowiska pracy. Jak zadbać o ergonomię w Twojej firmie? Przedstawiamy praktyczny przewodnik.

Ergonomia stanowiska pracy – co to?

Ergonomia stanowiska pracy to dziedzina nauki, która zajmuje się dostosowaniem środowiska pracy do możliwości i potrzeb człowieka.

Obejmuje analizę i optymalizację przestrzeni roboczej, sprzętu oraz warunków pracy tak, aby minimalizować ryzyko urazów i zwiększać komfort pracowników. W jej zakres wchodzą także m.in. właściwe ustawienie mebli, odpowiednie oświetlenie czy organizacja przestrzeni. Wszystko po to, aby minimalizować zmęczenie i przeciążenia organizmu oraz wpływać na wydajność pracowników.

Rodzaje ergonomii pracy

Ergonomia obejmuje różne kategorie, w tym ergonomię korekcyjną i koncepcyjną. Każda z nich ma na celu poprawę warunków pracy.

Ergonomia korekcyjna – co to?

To podejście ma za zadanie modernizację istniejących stanowisk pracy, gdzie konieczne są poprawki w celu zwiększenia komfortu i bezpieczeństwa pracowników. Ergonomia korekcyjna polega na analizie stanowisk, identyfikacji problemów i wdrażaniu optymalnych rozwiązań.

Może obejmować wymianę niewygodnych krzeseł na bardziej ergonomiczne modele, dostosowanie wysokości biurek czy dodanie mat antyzmęczeniowych. Ergonomia korekcyjna jest szczególnie ważna w firmach, które chcą poprawić komfort pracowników bez przeprowadzania dużych zmian infrastrukturalnych.

Ergonomia koncepcyjna – czym jest?

W przeciwieństwie do ergonomii korekcyjnej, podejście koncepcyjne zakłada uwzględnienie zasad ergonomii już na etapie projektowania. Innymi słowy, jest to tworzenie miejsc pracy od podstaw z myślą o zdrowiu i komforcie użytkowników.

Na przykład w nowoczesnych biurach ergonomia koncepcyjna przejawia się w projektowaniu open space z odpowiednią akustyką, dostępem do naturalnego światła i możliwością regulacji stanowisk pracy. W halach produkcyjnych oznacza zaplanowanie układu maszyn tak, aby minimalizować konieczność wykonywania zbędnych ruchów i redukować obciążenie fizyczne pracowników.

Charakterystyka ergonomicznego stanowiska pracy

Ergonomiczne stanowisko pracy to takie, które wspiera zdrowie, komfort i efektywność pracownika. Dobrze zaprojektowana przestrzeń minimalizuje ryzyko urazów, redukuje zmęczenie i zwiększa wydajność. Aby osiągnąć ten cel, należy uwzględnić kilka ważnych zasad.

• Dostosowanie do użytkownika – meble i narzędzia powinny być regulowane, aby odpowiadać indywidualnym potrzebom pracowników.
• Odpowiednie oświetlenie – naturalne i sztuczne światło powinno zapewniać komfort widzenia bez nadmiernego zmęczenia oczu.
• Redukcja hałasu – szczególnie ważna w przestrzeniach biurowych i przemysłowych, gdzie długotrwałe narażenie na hałas może prowadzić do zmniejszenia koncentracji i problemów zdrowotnych.
• Organizacja miejsca pracy – optymalne rozmieszczenie sprzętu i narzędzi ułatwia wykonywanie obowiązków i redukuje niepotrzebne ruchy.
• Kontrola temperatury i jakości powietrza – idealna temperatura biurowa to około 20-24°C. W zakładach produkcyjnych musi być niekiedy niższa. Należy wtedy zadbać o komfort termiczny pracowników poprzez odpowiedni strój.

Ergonomia stanowiska pracy przy komputerze i pracy biurowej

Praca biurowa wiąże się zwykle z wielogodzinnym siedzeniem przed monitorem. Może to prowadzić do bólów pleców, napięcia w szyi i nadgarstkach oraz zmęczenia oczu. Obecnie mówi się często, że siedzenie to nowe palenie. Podkreśla to niekorzystny wpływ długotrwałego siedzenia na zdrowie człowieka. Zastosowanie zasad ergonomii w biurze pomoże w minimalizacji negatywnych efektów.

• Krzesło – powinno mieć regulowaną wysokość, odpowiednie podparcie lędźwiowe oraz możliwość zmiany kąta nachylenia oparcia. Podłokietniki powinny wspierać przedramiona, ale nie unosić ramion do góry.
• Biurko – optymalna wysokość to taka, która pozwala na swobodne oparcie przedramion o blat przy zachowaniu kąta prostego w łokciach. Coraz popularniejsze są biurka z regulowaną wysokością, umożliwiające pracę na stojąco.
• Monitor – najlepiej ustawić go na wysokości oczu, w odległości około 50-70 cm od twarzy. Górna krawędź ekranu powinna być umieszczona na wysokości oczu, aby uniknąć nadmiernego pochylania głowy.
• Klawiatura i mysz – powinny znajdować się na wysokości łokci, tak aby nadgarstki były ułożone naturalnie i nie były nadmiernie wygięte.
• Oświetlenie – najlepiej, gdy biurko jest ustawione bokiem do okna, aby uniknąć odbijania światła na ekranie. Jeśli to konieczne, warto stosować lampki biurkowe o neutralnej barwie światła.
• Przerwy i ruch – zaleca się wstawanie co 30-60 minut, krótkie spacery, a także ćwiczenia rozciągające, które pomagają zmniejszyć napięcie mięśniowe.

Ergonomia pracy na hali produkcyjnej

Praca na produkcji oznacza często duży wysiłek fizyczny, powtarzalne ruchy lub długotrwałe stanie. Właściwa ergonomia stanowisk pracy minimalizuje ryzyko wypadków oraz poprawia wydajność pracowników. Dzięki temu zmniejsza się liczba zwolnień lekarskich spowodowanych urazami czy nadmiernym przeciążeniem organizmu.

• Stanowiska robocze dostosowane do wzrostu pracowników – blaty i narzędzia powinny znajdować się na odpowiedniej wysokości. Pozwala to uniknąć nadmiernego pochylania się lub unoszenia rąk powyżej ramion.
• Minimalizacja obciążenia kręgosłupa – ciężkie przedmioty powinny być przenoszone za pomocą podnośników, manipulatorów lub wózków transportowych. W przypadku konieczności podnoszenia dużych ciężarów, warto stosować pasy lędźwiowe wspierające kręgosłup.
• Podłogi i obuwie – antypoślizgowe maty i odpowiednie buty zmniejszają ryzyko upadków oraz redukują zmęczenie stóp przy długotrwałym staniu.
• Redukcja hałasu i wibracji – maszyny powinny być wyposażone w systemy tłumiące drgania, a pracownicy w ochronniki słuchu, jeśli poziom hałasu przekracza dopuszczalne normy.
• Prawidłowe oświetlenie – miejsca pracy powinny być dobrze doświetlone, aby zmniejszać zmęczenie oczu i poprawiać precyzję wykonywanych zadań.
• Regularne przerwy i rotacja obowiązków – minimalizują ryzyko przeciążeń mięśniowych i poprawiają koncentrację.

Wynajem odpowiedniego biura a ergonomia stanowiska pracy

Decyzja o wynajmie biura to nie tylko kwestia lokalizacji, ceny czy prestiżu adresu. To także – a może przede wszystkim – wybór przestrzeni, która będzie wspierać zdrowie, komfort i efektywność pracowników. Już na etapie poszukiwania odpowiedniego lokalu zwróć uwagę na kilka elementów, które mogą znacząco wpłynąć na jakość pracy zespołu.

Podział na strefy

Dobre biuro powinno oferować miejsca do pracy przy biurkach, przestrzenie do spotkań, strefy relaksu i zapewniać możliwość adaptacji układu do zmieniających się potrzeb firmy. Sprawdź też, czy przestrzeń umożliwia wydzielenie cichych stref pracy lub czy istnieje możliwość montażu paneli akustycznych redukujących pogłos.

Dostęp do światła dziennego i jakość oświetlenia sztucznego

Naturalne światło wpływa na wydajność i samopoczucie, dlatego biuro z dużymi oknami to ogromna zaleta. Przy wynajmie zwróć uwagę na orientację budynku – biura z oknami wychodzącymi na północ lub wschód zapewniają zwykle równomierne oświetlenie bez nadmiernego nasłonecznienia w ciągu dnia.

Wentylacja i jakość powietrza

Źle działająca klimatyzacja, brak możliwości otwierania okien czy niska jakość filtracji powietrza mogą prowadzić do senności, bólu głowy i spadku koncentracji. Dopytaj wynajmującego o system wentylacyjny, możliwość regulacji temperatury w poszczególnych pomieszczeniach oraz czy budynek posiada nowoczesne rozwiązania filtrujące powietrze – zwłaszcza jeśli biuro znajduje się w centrum miasta.

Ergonomiczne umeblowanie

Zweryfikuj także, czy umowa pozwala na wstawienie ergonomicznych biurek z regulowaną wysokością, wygodnych foteli i dodatkowych akcesoriów, takich jak podnóżki czy podpórki pod nadgarstki. W niektórych biurach wynajmujący oferuje już umeblowanie – w takim przypadku upewnij się, że jest ono ergonomiczne lub istnieje możliwość jego wymiany.

Strefy relaksu i możliwość ruchu

Nawet najlepiej ustawione stanowisko pracy nie zastąpi potrzeby regularnego wstawania i zmiany pozycji. Zwróć uwagę, czy w budynku znajduje się pokój do odpoczynku, aneks kuchenny z przestrzenią do swobodnych rozmów czy nawet taras lub ogród, gdzie pracownicy mogą na chwilę oderwać się od obowiązków.

Ergonomia stanowiska pracy to nie tylko kwestia wygodnego fotela czy ustawienia monitora na odpowiedniej wysokości. To suma wielu czynników – od jakości powietrza, przez oświetlenie, po układ przestrzeni i jej funkcjonalność. Wybierając biuro, bierz pod uwagę zarówno obecne potrzeby firmy, jak i wpływ na zdrowie i efektywność zespołu w dłuższej perspektywie. Ergonomiczne biuro to inwestycja, która zwraca się w postaci zmotywowanych, mniej zmęczonych i bardziej wydajnych pracowników.